ADHD

Podstawą pracy z dzieckiem nadpobudliwym psychoruchowo jest wiedza na temat jego dolegliwości oraz cierpliwa spokojna, pełna zrozumienia i życzliwości postawa rodziców i wychowawców. Pracę z dzieckiem nadpobudliwym zawsze trzeba zacząć od zaakceptowania jego odmienności i niemożliwości w związku z tym wymaga innego podejścia. Skrót ADHD pochodzi od angielskiej nazwy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej – Attention Deficyt Hyperactivity Disodrer. Diagnozuje się go u dzieci, u których objawy wystąpiły przed ukończeniem 7 lat i utrzymywały się ponad pół roku. Symptomy różnią się w zależności od osoby. Dzieci z ADHD mają problemy z utrzymaniem uwagi, impulsywnością i wzmożoną ruchliwością. Ze względu na to, że inne zaburzenia (chroniczny lęk, infekcje itp.) przejawiają się podobnie, trzeba się dobrze zastanowić, nim „przykleimy” danej osobie etykietkę nadpobudliwości. Trzeba także zdawać sobie sprawę z tego, że w pewnym wieku jest czymś naturalnym, że dzieci są nieuważne czy ruchliwe. Przedszkolaki mają dużo energii, co nie znaczy, iż są nadpobudliwe. Zachowanie dziecka nadpobudliwego na ogół przeszkadza nauczycielom w prowadzeniu lekcji, a pyzatym uczniom w zdobywaniu wiedzy. Szkoła jest tym miejscem gdzie dziecko przebywa długo i stawia coraz to nowe i trudne wyzwania. Dziecko musi tak jak inni uczniowie usiedzieć przez 45minut w ławce, słuchać nauczyciela nawet kilkanaście minut w pełnym skupieniu, wykonywać często dla niego nudne zadania, zapamiętywać i odtwarzać z pamięci kilka informacji jednocześnie, panować nad swoim zachowaniem, nie biegać po korytarzu, podporządkować się poleceniom, doprowadzić do końca rozpoczęte działania. To wszystko dla dziecka nadpobudliwego za trudne.
JAK WYBIERAĆ ZABAWKI I GRY DLA DZIECI Z ADHD?
„Wykorzystaj ich siłę fizyczną”. Wiele nadpobudliwych dzieci ma dużo energii, którą powinny jakoś spożytkować. Warto ukierunkować ją na aktywność fizyczną, np. sporty takie jak pływanie, karate. Będzie to swego rodzaju wentyl bezpieczeństwa.
„Pomagaj w uzyskaniu pewności siebie”. Dzieci z ADHD mają kłopoty z ukończeniem skomplikowanych, wieloetapowych zadań, ponieważ szybko się zniechęcają, czują się sfrustrowane. Nie należy więc kupować skomplikowanych układanek czy zestawów lego, gdyż mogą podziałać na nie odstraszająco. Zamiast tego lepiej zacząć od prostszych wzorów, które składają się z mniejszej liczby elementów i są obrazami rozpoznawalnymi dla dziecka, np. powiększonej mapy Polski, dobrze znanej postaci z bajki.
„Usuń z pomieszczenia wszystkie zbędne przedmioty”. Pokój nie może wyglądać jak sklep z zabawkami. Nadpobudliwe dzieci łatwo się dekoncentrują, gdy całe mrowie kolorowych i ciekawych rzeczy „rywalizuje” o ich uwagę z aktualnie wykorzystywaną zabawką. By pomóc maluchowi właściwie zogniskować uwagę, warto kłaść na stole jedną zabawkę lub grę tylko tę, którą się właśnie zajmujemy. Pozostałe przedmioty można w tym czasie trzymać w zamkniętej szafce, ukryte przed wzrokiem dziecka. Mniejsza liczba przedmiotów pozwala osiągnąć dużo lepsze rezultaty.
„Skróć czas trwania pojedynczej zabawy”. Krótkie gry z kilkoma łatwymi do zrozumienia i zapamiętania regułami są dobrym wyborem w przypadku dzieci z nadpobudliwością psychoruchową.
„Pobawcie się w teatrzyk”. Czy będzie to gra prawdziwie aktorska z przebieraniem się w specjalne kostiumy, czy zabawa z pacynkami, lalkami w zaaranżowanej wspólnie scenerii, pomoże to dziecku rozwinąć wyobraźnię i zdolności komunikacyjne oraz wyrazić emocje, które nigdy nie zostałyby może bezpośrednio wyartykułowane.
„Ekspresja artystyczna to strzał w dziesiątkę”.
Wiele dzieci z ADHD ciągle słyszy, że nie potrafią niczego dobrze zrobić. Swobodne (bez zadanego tematu lub/i limitu czasu) lepienie z gliny, rysowanie dużymi markerami, malowanie itp. daje szansę na wyrażenie siebie bez użycia słów. Dostępnych materiałów można używać na wszelkie możliwe sposoby, byle tylko nie były one niebezpieczne. Poza tym wszystkie „chwyty” są dozwolone i nie podlegają ocenie – to jest dobre, a to złe, to dałoby lepsze, ciekawsze efekty… Zadanie rodzica polega na chwaleniu dziecka, koordynowaniu artystycznego show, w którym mogą wziąć udział (jako widzowie albo pełnoprawni uczestnicy) inni członkowie rodziny.
„Upewnij się, że wszyscy znajdują się w tym samym zespole”. Weź pod uwagę to, że możesz pomóc dzieciom z ADHD i stworzyć przyjazne, wspierające je środowisko, w które zaangażowani będą wszyscy członkowie rodziny. Dalsi krewni powinni być zachęcani do kontaktu z dzieckiem z ADHD, trzeba się jednak upewnić, że mają rozsądne oczekiwania. Na przykład nie można oczekiwać po nadpobudliwym dziecku, że będzie przez dłuższy czas siedziało nieruchomo przy jakiejś grze. Ważne jest, by każdy zdawał sobie z tego sprawę. Dzięki temu uniknie się frustracji czy awantur.

Literatura:
1. Komender J, „Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi” Warszawa 1997.
2. Sarfontein G, „Twoje nadpobudliwe dziecko” Warszawa 1999
3. Nartowska H, „Dzieci nadpobudliwe psychoruchowo” Warszawa 1972
4. Wolańczyk , Kołakowski A, Skotnicka A „Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci” Lublin 1999